Hars voor je strijkstok. Hoe en wat?
Wat is hars?
Hars, ook bekend als colofonium, begint als hars die wordt getapt - net als ahornsiroop - van dennen en een aantal andere coniferen. Bij het voorzichtig verwarmen van het verse, ruwe hars - soms gemengd met andere bestanddelen, afhankelijk van het recept - verdampt het vluchtige vloeibare component "terpeen". De wijze van het kookproces en de diverse ingredienten die worden toegevoegd bepalen uiteindelijk de kwaliteit, de speeleigenschappen en kleur van de hars. De (vooralsnog) vloeibare hars wordt gegoten in een mal, nadat de hars is uitgehard kan deze worden verpakt. De verpakking is vaak een stoffen doek of plastic doosje.
Waar gebruiken we hars voor? Wat is de functionaliteit?
Paardenhaar is een geweldig natuurlijk materiaal voor een strijkstok, echter zonder hars zouden paardenharen de snaren niet aan het trillen krijgen. Er is wrijving nodig om tot een goede klank te komen, de snaren moeten aan het trillen gebracht worden. Hars is hier bij uitstek geschikt voor, doordat hars een plakkerige substantie is "hecht" het als het ware genoeg aan de snaar, zonder dat hij blijft vastplakken uiteraard. Door het bewegen van de strijkstok ontstaat er ook nog eens een warmtereactie waardoor de hars direct zachter wordt en de kwaliteiten van beide materialen; paardenhaar en hars optimaal tot hun recht komen.
Welke hars moet ik kiezen? Er is zoveel keuze...
Welke hars het meest geschikt voor jou is, is echt een kwestie van uitproberen. Vaak kan jouw muziekleraar je hier ook een goed advies over geven, maar ook hiervoor geldt; smaak is persoonlijk. Voor viool en altviolisten geldt dat er vaak een hardere hars gekozen wordt, cellisten gaan vaak voor een "medium" hardheid en bassisten gaan vaak voor een relatief zachte hars die bijna plakkerig / stroperig is. De ervaring leert dat er een hele grote groep is die kiest voor bepaalde merken en types hars. Bij Strijkinstrumentenshop.nl hebben wij een kleine selectie, omdat deze door 95% van alle strijkers wordt gebruikt. Hieronder onze aanbevelingen per instrument:
Meest gekozen hars voor viool en altviool
Meest gekozen hars voor cello
Meest gekozen hars voor contrabas
Hoe hars is mijn stok?
Voordat je kunt gaan harsen is het belangrijk de stok om de gewenste spanning brengt. Als de stok goed gespannen is, haal hem dan langzaam 4 á 5 keer over het harsblokje van boven naar beneden langs de gehel lengte van de stok. Om de levensduur van het harsblokje te maximaliseren is het van belang geen groef in het blokje hars te laten ontstaan, draai daarom regelmatig het harsblokje tijdens het harsproces. Als de stok voor de eerste geharst wordt is er wellicht meer hars nodig, probeer de stok uit om er achter te komen of je voldoende grip hebt.
Hoeveel hars heeft mijn stok nodig?
Veel strijkers gebruiken teveel hars als ze hun stok harsen. Zoals hierboven beschreven is 4 á 5 maal van boven naar beneden vaak ruimschoots genoeg. Teveel hars op de stok kan zorgen voor een grof en rasperig geluid.
Hoevaak moet ik mijn stok harsen?
Hoevaak de stok geharst moet worden is uiteraard erg afhankelijk van een aantal uren dat er dagelijks wordt gespeeld met de strijkstok. Ben jij ambitieus en oefen jij uren per dag? Dan is het al snel nodig dagelijks jouw strijkstok een harsbeurt te geven. Speel jij minder dan een uur per dag? Dan is dagelijkse harsen waarschijnlijk niet nodig. Voel jij dat jouw strijkstok te weinig grip heeft? Glij jij van de snaar af bij een aanzet? Aarzal dan niet en pak je hars!
